In deze tijd, waarin oorlog weer eens zo dichtbij komt, spelen levensvragen over de zin van het leven, macht en machteloosheid en frustratie, weer een grote rol. Verslagenheid, pijn, teleurstelling en angst spelen weer op en belasten ons mentale, emotionele en fysieke evenwicht. Misschien is het niet meteen voor iedereen duidelijk, maar mij leek het daarom belangrijk om het onderwerp devotie weer eens naar de voorgrond te schuiven. Ik hoop dat de tekst die je hieronder vindt en via welke je in jezelf kunt doorvoelen hoe jij dit onderwerp in je beleving een plaats hebt gegeven, je helpt om weer duidelijker met een vreugdevolle en waardevolle energie in jezelf in contact te komen. Inderdaad is je menselijke bestaan en de reikwijdte van je directe daden klein, maar mag dat wat je doet en het leven dat je leeft, die kracht, vreugde en vrede in zich dragen die anderen misschien vanwege hun omstandigheden niet meer kunnen voelen of aanboren.
Als er harten zijn die door onmacht in het duister worden gedreven, is het fijn dat de harten die nog wel bij het licht kunnen voor twee of meer gaan schijnen.
Bhakti - Devotie - Toewijding
Met het Sanskriet woord bhakti wordt devotie bedoeld, als een spirituele waarde die je met je innerlijk verbindt. Ons woord devotie stamt uit het Latijn en betekent dat je afdaalt (de) om je ergens intens aan te wijden (vovere). Afdalen uit je ego en je wijden aan dat wat in het leven een diepgaande waarde voor je heeft.
Als het over devotie of toewijding gaat, is het belangrijk om te voelen wat er zo fijn is aan toegewijd zijn, waaraan je toegewijd bent en van waaruit je toegewijd bent.
Laten we eerst eens voelen wat er zo fijn is aan ergens aan toegewijd te zijn. Toewijding heeft altijd een gerichtheid bij zich (toe) en datgene waar je naar toegewijd bent, ervaar je als iets wat waardevol, heilig, gezegend (gewijd) en uiterst belangrijk voor je is. Zo’n sterke gerichtheid zorgt ervoor dat je je zinnen even op één iets richt en daardoor ontstaat er rust in je systeem omdat andere invloeden als het ware niet meer zo goed aan je komen door die gezamenlijke gerichtheid van al je zintuigen en aandacht. Het is dan ook belangrijk om te durven voelen of jouw vorm van toewijding niet onbewust een manier is geworden om een houvast te hebben of ongewenste afleidingen en invloeden buiten te sluiten, want dan is het geen toewijding meer maar een focus of fixatie. De meer spirituele waarde van toewijding komt dan niet in zijn verfijning naar voren. Je voelt dan niet de diepgang en vreugde die daaruit voortkomen. Als je sterk gefocust bent, sluit je ook diepgang en vreugde buiten, want die vragen juist een grote mate van ontvankelijkheid van je.
Vervolgens voel je dan ook waaraan je toegewijd bent. Zo kan iemand bijvoorbeeld toegewijd zijn aan zijn geloof of levenswijze, partner, kinderen, werk, land, doel, bezit, hobby’s of aan sport en zijn gezondheid. Er is zoveel waaraan je toegewijd kunt zijn en de vraag is dan, waarbij behoud je je ontvankelijkheid en welke toewijding brengt je in een diepgaandere levensbeleving? Zoals je voelde, zijn er veel gerichtheden die niet de diepgang van toewijding voortbrengen. Werkelijke devotie opent een ruimte in jou, waar je niet alleen maar tevreden, maar ook echt gelukkig van wordt. Gelukkig zijn betekent dat je met een waardevol gevoel in jezelf verbonden raakt, met de liefde van je hart, met de vreugde van je ziel, kortom met je innerlijke harmonie, het mooiste gevoel van je bestaan. Daarom zijn voor de meeste mensen liefde en geloof de belangrijkste vormen van toewijding, in de spirituele zin.
Liefde neemt dan eerst nog even een onzekere plaats in, omdat liefde ook zoveel bijverschijnselen kent. Liefde kan gemakkelijk ook met pijn samengaan (liefdesverdriet). Als een ander mens zo belangrijk voor je wordt, dat je die belangrijker gaat vinden dan jezelf, kan de liefde die je in eerste instantie daarbij voelde op den duur belast worden met teleurstellingen, conflicten en gevoelens van afwijzing, alle drie zeer pijnlijke en verstorende gevoelswaarden. In een liefdesrelatie waarbij je te sterk op de ander gericht bent, wat dan ook geen devotie meer is, spelen al snel ego-belangen op en wordt daardoor de ontvankelijkheid voor geluk, diepgang en vreugde bedekt.
Voel dan eens wat devotie met betrekking tot wat je gelooft voor je betekent. Geloven gaat altijd over iets waar we onzeker over zijn en niet weten zoals, waar komt dit bestaan, deze schepping en ons bewustzijn vandaan en wat is de bedoeling van het leven. Alleen als je iets niet zeker weet, blijft de optie over om er iets over te gaan geloven. Misschien ga je ervan uit dat je geen geloof hebt, omdat je je niet duidelijk met een bepaalde godsdienst hebt verbonden, maar bijna iedereen heeft iets waar die in gelooft om bepaalde onzekerheden ongedaan te maken. Zelfs als je nergens in gelooft, is dat het antwoord waar je in gelooft om het feit dat je het niet weet in je tot rust te brengen. Je kunt bijvoorbeeld ook geloven in ‘leven in het nu’ of in de waarde van meditatie. Maar dat waar je in gelooft, is iets dat met een bijzonder gevoel binnenin je resoneert en je daar weer mee verbindt. Ik noem dat gebied je innerlijke harmonie.
Alle geloven en godsdiensten hebben de functie om de mens steeds weer te herinneren aan dat meest bijzondere harmonische gevoel in zichzelf, in hun hart, binnen in hun borst. Een harmonisch gevoel waardoor je ervaart dat de essentie van het leven goed en betrouwbaar is. Ook meditatie verbindt je met die diepgang en harmonie. Als meditatie je niet meer met je innerlijk harmonie verbindt, verlies je al snel de wens om het dagelijks te doen, en dat geldt voor elk geloof. Wat het ook is dat je gelooft, pas als dat je met je innerlijke harmonie, liefde, hart, ziel, wezen, essentie, zelf of hoe je dat ook maar wenst te noemen, verbindt, is het een vorm van devotie. Devotie als het afdalen uit je ik-posities en je toewijden aan iets wat je als heel waardevol ervaart. Via die aandacht en toewijding looft dan de waarde van die innerlijke beleving. Wat je gelooft, doet er niet zo toe, als het je maar weer verbindt met je ziel, met je innerlijke harmonie. Het met aandacht ervaren van deze innerlijke harmonie is geen vorm van geloven uit onzekerheid, maar is een vorm van lof uitbrengen aan diepste echtheid van jezelf.
Dit brengt ons dan ook bij de derde vraag over devotie, namelijk van waaruit ben je toegewijd. Zoals je doorvoeld hebt, kan toewijding een gerichtheid zijn die afsluitend werkt voor andere dingen, maar ook een vorm van aandacht die je ontvankelijk laat worden voor je meest innerlijke waarden, wat de waarde van waarlijke devotie is. Devotie brengt je dus in eerste instantie weer in verbinding met je ziel, hart, innerlijke harmonie, maar vervolgens geeft ze je de mogelijkheid om vanuit die aangeraaktheid of verbondenheid, vanuit die innerlijke harmonie of je ziel of de liefde van je hart, toegewijd om te gaan met alles in je leven. Als je vanuit je innerlijke harmonie met je levensomstandigheden en levensvragen omgaat, breng je de vreugde, liefde, vrede en evenwichtigheid daarvan mee in hoe je die waarneemt, je ermee in relatie gaat en wat je eraan wenst te geven. Vanuit je innerlijke harmonie is de energie die je in je leven en in alles wat daarin speelt, brengt, zoveel mooier, warmer, waardevoller en inhoudelijker, zodat je dan hele andere keuzes en antwoorden zult geven.
De vraag van waaruit je toegewijd bent, is dan ook de meest vreugdevolle van de drie vragen om te doorvoelen. Vanuit je innerlijke harmonie toegewijd zijn, betekent dat je je niet meer voor de wereld om je heen afsluit, dat je de onzekerheid over het leven via de schoonheid van je persoonlijke geloof aanneemt en dat de verbinding die daardoor met je innerlijk ontstaat je de mooiste energie geeft van waaruit je waardevol met je leven om kunt gaan.
Geloof, welk geloof dan ook maar, heeft enkel de functie om je niet door de onzekere betekenis van het leven in verwarring te laten brengen, maar je weer terug te brengen naar het contact met je ziel, je innerlijke harmonie, je hart, je liefde, naar het gebied waar je hart klopt en waar je adem alsmaar heen en weer wiegt. Van daaruit kan de energie van je innerlijke harmonie je leven een waarlijk draagvlak geven, verrijken en verlichten. Het waardevolste van het leven ligt in de kern, de essentie, in het binnenste van je bestaan en het van daaruit leven maakt je leven zinvol, zodat de liefde die je van daaruit deelt je een optimaal waardevol medemens laat zijn. Alleen in de verbinding met de ziel wordt de diepgang en de zin van het leven beleefd en die beleving is de waardevolste kracht voor al ons handelen. Dus ook of juist als je iets voor anderen wenst te betekenen, is dit een weg om een lichtend en bezield medemens te kunnen zijn. Laat de machteloosheid van het niet kunnen tegenhouden van die dingen in het leven die je vreselijk vindt, je niet zwak, moe en gefrustreerd maken, maar put uit de puurste bron van je ziel om, binnen het bereik van jouw bestaan, een liefdevol, waardevol, en bezield mens te zijn, die vanuit zijn innerlijke harmonie devotioneel met het leven en alles daarin omgaat.