Verbinden
Na alle jaren van spiritueel onderricht blijkt dat een van de meest belangrijke aspecten van mijn menszijn en werk, de waarde van verbinden is. Binden is onvrij en vastzettend, maar ver-binden gaat over de verbanden die kunnen ontstaan in de ruimte die er om je heen is. Verbinden lost de isolatie van op zich staande bolwerken op, creëert openheid en door de uitwisseling die dan plaats kan vinden, komt er toegang tot verrijking (zoals door relaties met andere mensen en met andere culturen) en rijping (zoals door voeding, warmte en licht). Verbinding geeft mensen een energetisch lijntje, via welke ze met anderen en met de dingen om hen heen in uitwisseling, in relatie kunnen komen. Er ligt dan een mogelijkheid tot openstellen, ontvangen, delen, ontmoeten, invloed ervaren, mengen, samenzijn, en het daardoor ook ervaren van wat mensen aanzet: liefde en geluk. Dus eigenlijk ontstaat daardoor de mogelijkheid om uit het isolement van alleen zijn, op zichzelf staan en afgegrensd zijn, te ontwaken. Hier begint het leven, de ontwikkeling, de bewustzijnsverruiming, de ontluiking van de diepere potentiële waarde van het menszijn, want die begint door de aanwezigheid van, en het contact aangaan met de ander.
Opstaan uit je isolement
Verbinding is als de uitgereikte hand van het leven, van waaruit die dan ook maar komt. Alles wat bestaat, strekt energetisch de hand naar je uit om je uit te nodigen je te openen, te bevrijden, te laten ontluiken, je te verrijken en bij het geheel te betrekken. Het is de hand van mededogen en genegenheid, die je isolatie en alleen zijn wenst te doorbreken en die je bewustzijn wenst aan te zetten om zich te ontvouwen, te verruimen en te openen. Het is de hand van relatie, want leven is relatie. In het leven sta je altijd, vanaf je eerste tot je laatste levensmoment, in verbinding, in relatie tot iets. Het is aan jou hoe je daar mee om gaat, of en voor welke ‘handen’ jij je opent en zo ontdekt wat ze je aanbieden, of dat je deze ‘handen van het leven’ afwijst en je daardoor in jezelf terugtrekt. Deze vraag vergezelt je elk moment als een constante uitnodiging tot relatie en ontwikkeling. Ze is de vrijheid die je hebt gekregen om je leven die kwaliteit te laten krijgen die je wenst te ervaren.
Spirituele verbinding
Als de verbinding met het leven zich in openheid zo mag verdiepen dat je daardoor in relatie met de essentie van jezelf komt, wordt deze verbinding spiritueel. Als je de relatie met dat wat het leven je aanbiedt bereid bent aan te gaan, steeds dieper in je toelaat, ontstaat er op een gegeven moment ook contact met het meest wezenlijke in jou. Het voelen van dat meest wezenlijke kan alleen ervaren worden als jij oprecht toestemming geeft om door je aandacht, bewustzijnslicht of de hand van het leven, aangeraakt te mogen worden. Deze toestemming komt voort uit je diepe verlangen om met deze essentie in verbinding te willen staan en is een mens-eigen verlangen dat al onze handelingen blijft stimuleren totdat we in de wezenlijke waarde van dit mens zijn thuiskomen en ons door deze verbinding weer in het geheel van het leven opgenomen voelen.
Ontmoetingen veroorzaken ontwikkeling
Hoe meer we deze spirituele verbinding aangaan en het wezenlijke in ons ervaren, des te meer herkennen we die diepgang en essentie in alles om ons heen. In de medemensen, in de natuur en in alles herkennen we dan deze zelfde oorsprong en hoe immens diep, vervullend, waardevol, heel en dus heilig die is. Menigeen wenst deze verbinding heel snel te vinden, maar vergeet dat ze pas toegankelijk wordt door bereid te zijn om uit het zelfverdedigende harnas van het ego, uit het eigen bolwerk, te komen en de handreikingen van het leven toe te laten, te ontvangen en aan te nemen. Spiritualiteit begint met het opheffen van je isolement en het aangaan van relatie. Dan komt er ruimte om onder invloed van iets anders te ontdooien uit je vasthoudendheid en eenkennigheid en je zodoende te ontwikkelen. Een verbinding die je ook affectief aangaat biedt je de mogelijkheid om je verder dan gewoonlijk te openen en laag voor laag je vanuit onzekerheid ontstane identificatie en zelfbescherming, allemaal vormen van onnodige vastheid en spanning, te ontvouwen. Dit is te vergelijken met de bloembol die al zijn lagen vrijgeeft zodat er een plantje uit kan ontspringen die dan de relaties aangaat met alles wat die vervolgens tegenkomt. Mag ook jij je zo ontwikkelen en met alles wat je ontmoet affectief in wisselwerking gaan.
Yoga als uitnodiging
Verbinding, het vrij komen uit isolement, angst of verharding, het bevrijd zijn van verdeeldheid en daardoor terecht komen in ruimte voor samenzijn, het weer bij het geheel aansluiten, het aangaan van relatie met dat wat je ontmoet, wordt in het Sanskriet yoga genoemd. Ondanks dat yoga een ingeburgerd begrip is geworden en men zijn wenkbrauwen er niet meer voor optrekt, wil dat nog niet zeggen dat men tegenwoordig beter weet wat yoga is. Misschien is het daarom tijd yoga opnieuw te herontdekken in zijn oorspronkelijke betekenis en de waarde die het dan heeft met betrekking tot een meer vreedzame en liefdevolle samenleving. Yoga is immers ontstaan vanuit het verlangen van de mens naar harmonie en naar de waardevolle invloed van het essentiële van zijn bestaan. Laten we daarom hier dieper ingaan op yoga als ‘uitnodiging tot verbinding’.
De betekenis van Yoga
Laten we voor de duidelijkheid weer even bij het begin beginnen. Het woord Yoga betekent verbinden en is met ons woord juk verbonden. Het gaat hier om het aangaan van verbinding om tot een, als oorspronkelijk herinnerd en door omstandigheden op de achtergrond geraakte, heelheid of volledigheid te komen. Yogi’s waren geen meesters in moeilijke lichaamsposes of mensen die zich presenteerden met buitengewone prestaties, maar mensen die de innerlijke harmonie die ze misten, probeerden terug te vinden door meditatie, innerlijke sensitiviteit en het voelend stil staan bij de vraag naar hun oorsprong en essentie. Ze probeerden terug te voelen tot in hun beginsel, zich letterlijk te her-inneren en zo te hervinden wat de essentie van hun bestaan is. Dat is ook de letterlijke betekenis van het woord religie, want die is: het terug lezen, voelen en open staan voor waar het echt in essentie om gaat. Ook het woord mediteren betekent letterlijk het weer in het midden komen en harmonie laten ontstaan rondom jezelf als middelpunt.
Dat yoga vooral bekend is vanwege zijn lichaamsposes, ontspanning en positieve uitwerking op stress en dergelijke, duidt er op dat de middelen en effecten belangrijker zijn geworden dan de innerlijke intenties, dat de externe vormen en gevolgen belangrijker zijn gemaakt dan de waarde van de verbinding die daartoe geleid heeft. Dat is niet zo vreemd, want de fysieke waarde van yoga werd, zowel in India als zeker in het westen, ontdekt als een antwoord op gezondheidsvraagstukken die gerelateerd zijn aan een verstoorde balans tussen spanning en ontspanning. Daarmee verschoof de aandacht van de innerlijke intentie naar het effect en daardoor van het verlangen naar essentie naar de succesgeoriënteerde belangen van het ego.
Bezinnen of innen
Misschien is de waarde van yoga helemaal niet te begrijpen of te verstaan vanuit een op effect georiënteerde denkwijze, zoals er wel vaker een kloof zichtbaar is tussen meer bezinnend levende mensen en de vooral op effecten gerichte mensen. Dat zie je ook in hun benadering van bijvoorbeeld geneeswijzen of het milieu. Ze kijken dan immers allebei een andere kant uit. De bezinnende mens zoekt waarde in de beginselen van het leven en zijn bestaan en de effect beogende mens zoekt naar de wegen waarmee hij dat er uit kan halen, kan innen, wat hij voor ogen heeft. De eerste heeft het idee dat die eerst contact moet maken met waar het om gaat, zodat die daardoor weet hoe die met het leven om zou moeten gaan en de tweede gaat ervan uit dat je eerst de omstandigheden moet verbeteren en in die orde pas op een ordelijke manier kunt gaan voelen hoe alles het beste zou kunnen worden aangepakt. Beiden hebben natuurlijk hun waarde, maar een mens kan op verschillende momenten het ene belangrijker vinden dan het andere, afhankelijk van wat hij bijvoorbeeld meemaakt of hoe zijn sensitiviteit zich ontwikkelt. Yoga betekent verbinden en dat betekent ook dat deze beide aspecten zich het beste met elkaar zouden kunnen verbinden en daardoor loskomen van hun overtuigingen. Het zou fijn zijn als er aan beide respect en ruimte zou kunnen worden gegeven, zodat ze samen meer zijn dan de waarde van zichzelf.
Yoga als levenskwaliteit
Nu yoga over het aangaan van een verdiepende kwaliteit van het leven gaat, mag het dat dan ook werkelijk zijn, in plaats van het te ontkleden en alleen met de positieve effecten ervan bezig te gaan, want misschien verliezen we daardoor op den duur wel de grond van die positieve effecten en valt het stil in de overgebleven leegte, zoals bij meer dingen die we te eenzijdig uitmelken voor hun effect. Er is daarom altijd sprake van yoga als er een vorm van verbinding met het wezenlijke ervaren wordt. Als een gesprek jou, de ander of jullie samen meer met de essentiële waarden van jullie bestaan verbindt, is het yoga. Als je door in de natuur te zijn, er door aangeraakt wordt en je je daardoor dichter bij jezelf voelt, is dat yoga. Als je door een bloemetje bij een voor jou waardevolle beeltenis te leggen, meer in rust en harmonie komt, is dat yoga, enzovoort. Het gaat dus niet om de vorm, maar om wat er gebeurt en of dat verinnerlijkend of heelmakend voelt. Dat kan dus ook via je lichaamsbeleving en het omgaan met het lichaam via verschillende, de beweeglijkheid van het lichaam ondersteunende, houdingen. De vraag van yoga is of de manier waarop je er mee omgaat je diepgaander in verbinding brengt met het essentiële, harmonische, wezenlijke of hoe je dat ook wenst te noemen.
Om te voelen of iets, een handeling of een houding, je meer verbindt met de diepere of essentiëlere waarden in jezelf, moet je voelen, ervaren en beleven wat er daadwerkelijk in je gebeurt. Je hebt daarbij, om je te oriënteren, je sensitiviteit nodig. Je wordt dan gevraagd om met die sensitiviteit de wisselwerking, de relatie tussen wat je doet en of dat meer of minder verbinding geeft, te voelen. Je wordt met andere woorden uitgenodigd om een diepere relatie te laten ontstaan tussen dat wat je ontmoet en doet en de diepte in jezelf waar het harmonische te ervaren is. Om je zo te openen voor je sensitiviteit en voor de uitwisseling tussen jou en hetgeen je doet, moet je je vooringenomenheid, je overtuigingen en je oordelen loslaten. Niet zozeer omdat ze ethisch niet verantwoord zouden zijn, maar omdat je daarmee de openheid van je sensitiviteit en de ruimte voor het relationele voelen sterk beperkt.
Hier ligt enerzijds de schoonheid en verrijking van wat yoga je kan bieden, maar anderzijds attendeert het menigeen ook op hun angst om zo, los van het mentale en emotionele houvast, ervaringen aan te gaan waarvan je nog niet weet wat ze met je doen en wat ze teweeg gaan brengen. Over het algemeen bouwt de mens liever aan de, naar zijn idee, versteviging van zijn manifestatie dan dat hij zich, voor zijn gevoel, fragieler en sensitiever opent voor het onbekende. Dat is natuurlijk ook de reden dat men zich liever met de effecten van yoga dan met het verlangen naar essentiële verbinding bezig houdt.
Light of Being-Yoga
Via de Light of Being-Yoga wens ik juist vooral deze bezinnende en oorspronkelijke kant van yoga aan te reiken. Vanuit het verlangen naar essentie, naar de diepere waarden van het leven, en vanuit betrokkenheid bij de mensheid en de wereld, open je je via deze yoga juist wel voor de aanrakende levensvragen om tot verbinding met het meest waardevolle van je bestaan te komen. Yoga, het aangaan van verbinding vanuit de wens naar meer eenheid, is een bijdrage aan zowel de individuele mens als de wereld als geheel. Van beide is het de grootste wens om meer vrede te ervaren en het waardevolle van het leven zo toegankelijk te maken dat eenieder er respect voor heeft in eenieder. Natuurlijk begint dit proces bij het ervaren van meer harmonie, vrede en liefde, de gevolgen van meer eenheid, in jezelf. Daarom dient de mens eerst zelf gelukkig te worden van zijn verbondenheid met het wezenlijke, want dan voelt hij dat dat waar is. Van daaruit krijgt hij dan de kracht om er vanuit te leven en dat geluk de wereld in te laten gaan via zijn handelen en delen. Yoga, je verbinden met diepere lagen van je bestaan en die waarden herkennen als dat waar je echt naar verlangt, maakt je gelukkig en laat je vanuit dat geluk leven. Zo behoort het te zijn, want zonder te baden in iets, zonder ergens in geworteld te zijn, kun je er niet vanuit leven, zal het niet vanzelf uit je leefwijze voortkomen en zul je slechts erover spreken in plaats van er vanuit te leven.
Zo is het dan ook met het doen van asana’s, de lichaamshoudingen van de yoga, en andere vormen van yoga. Je zult je eerst moeten verbinden met je wezenlijkheid, zodat de manier waarop je vanuit die verbondenheid met je lichaam omgaat vanuit het voelen van die relatie, sensitief kan zijn. Het idee dat alleen het doen van de oefeningen je in yoga zou kunnen brengen is net zo onjuist als dat het leggen van een bloemetjes bij een of andere als waardevolle aangeduide beeltenis, je toegewijd zou maken. Het zou kunnen, als je op dat moment daardoor even een diepe openheid toelaat, maar het doen alleen zal niet per definitie dat verinnerlijkende gevolg hebben. Ergens stil gaan zitten, brengt nog geen meditatie voort, maar als je op een vrij moment door sensitief te zijn in verbinding met je wezen komt, kun je zo maar in een diepe meditatie terechtkomen.
Relatie
Yoga, verbondenheid of samenzijn, vraagt dat je in relatie gaat. Relatie houdt in dat je omwille van een oprechte uitwisseling bereid bent om een deel van je levensruimte vrij te geven, zodat je ruimte hebt voor het andere om in je ontvangen te worden en plaats te mogen vinden. In die zin vraagt relatie, uitwisseling of wisselwerking, dat je de vrijheid hebt om los te laten en een andere energie in je binnen te laten en je daarmee te mengen. Voor het ego zijn dat moeilijke vragen, want die wenst niet zo graag iets van zichzelf in te leveren, maar voor de diepere essentie van je, waar yoga een antwoord op probeert te geven, is dit een weldaad, want je leert door dit loslaten en iets anders zo dicht bij te laten komen, meer en meer te vertrouwen op een veel dieper liggende grond van je bestaan. Je ontdekt dan dat dat wat jij jezelf noemt heel veel lagen heeft en zich uitstrekt van het oppervlakkige, voor het functioneren zo handige ego, tot in de grond van je ware zelf, ziel of zijn, waar alle existentiële bestaan zich thuis voelt en jij je met alle andere existentie verbonden voelt als je ware familie.
Mag daarom elke vorm van yoga verstaan worden als een wens om je weer te verbinden met de oorspronkelijkheid, wezenlijkheid of elementaire zijnskwaliteit in jezelf, als levend leven. En mag deze wens aangegaan worden zonder doel om er iets mee te bereiken, want als de vraag naar verinnerlijking op weg gaat met de foto van een doel, ontstaat er geen sensitiviteit, geen relatie en geen verbinden, maar is er louter zoeken, bestuderen en kijken, waardoor je afstandelijk en toeschouwend, gescheiden van de ontmoetingen blijft. Verbinden is immers een soort intimiteit, want je bent een deelnemend en geen toeschouwend deel van die verbinding. En heelheid is al helemaal een intimiteit, want hoe kan er heelheid zijn als een deel ervan afgescheiden en toeschouwend erbuiten blijft?
Harmonie als begin
Yoga stelt de vragen die de gedreven effectenzoeker zich niet stelt. Vragen over verbinden in plaats van afscheiden, over sensitiviteit in plaats van wilskracht, over relatie in plaats van macht, over intimiteit in plaats van bezit, over heelheid in plaats van verdeeldheid. Vragen die los van hun antwoorden al een geheel andere laag van het bestaan en jouw levensinhoud aanspreken. Vragen waar je met enthousiasme en doelgerichtheid niet zo ver mee komt en in frustraties blijft slippen. Vragen die ontwapening vragen in plaats van bewapening, die om ontmoeting vragen in plaats van iets te moeten. Of je nu mantra’s zingt, mediteert, de relatie met je lichaam beleeft, aan liefdadigheid doet, je devotioneel aan innerlijke waarden wijdt, wijsheid eerbiedigt, seksualiteit als heilige vruchtbaarheid verkent of je opent voor de energetische lagen van je existentie, het is pas een vorm van yoga als je eerst de verbinding met de essentie van jezelf als de ervaarder ervan aangaat. Dan voel je dat er harmonie in je plaatsvindt en dat je van daaruit met alle aspecten van de schepping om zult gaan.
Daarom zul je in de Light of Being-Yoga ook leren om met je lichaam om te gaan vanuit verbondenheid met je wezen, vanuit yoga. Vanuit de waarde van die verbondenheid ga je dan in relatie met alles waar je je via dit levende organisme bewust van wordt. Dat kunnen gewoontepatronen zijn, die je herkent als automatismen waarvan je vaak niet eens voelde waarom ze zo in je werkzaam zijn en waarvan je je in die uitwisseling bewust kunt worden of ze jouw wens naar harmonie ook werkelijk dienen. Deze automatismen kunnen onbewuste vormen van vasthoudendheid, van remming, van oude dogma’s en afwijzingen zijn. Daarnaast kunnen door yoga ook goudmijnen van levenskracht, liefde en diepgang helderder ervaarbaar worden. Wat er door je openheid ook maar allemaal ervaarbaar mag gaan worden, de verbinding met je wezen, jezelf of je oorsprong blijft het belangrijkste, want zonder haar zou je dat waar je je bewust van wordt misschien niet eens in die innerlijke waarde verstaan en zouden de erdoor opgedane inzichten niet op hun plaats kunnen vallen in de eenheid die je bent.
Ontwaken
De naam ‘Light of Being’ geeft natuurlijk al aan dat het hier om het licht van bewustwording gaat en dat is een geheel ander licht dan dat waarmee je iets wilt worden of bereiken. De Light of Being-Yoga wenst je te verbinden met wat er al als waarde in jou en het leven aanwezig is en nodigt mensen uit weer hun verlangen naar yoga, naar verbondenheid, eenheid en harmonie te voelen en ruimte te geven, zodat het in hen waar kan zijn. Waar-zijn op dit moment, niet straks, maar nu en in het omgaan met alles wat het leven je aanbiedt. Omdat daarbij, inzicht in je ware verlangen, vrijheid om sensitief te mogen zijn en genegenheid om affectief met het leven, jezelf en anderen in verbinding te mogen gaan, zo’n grote rol spelen, hoort bij alle ‘Light of Being’-begeleiding, en dus ook yoga, het deelnemen aan de ‘Genegenheid door Inzicht’-bijeenkomsten. Zonder dit kader van persoonlijk ontwaken voor je essentie, is de kans te groot dat je ook onder de noemer yoga en ook ondanks je diepe verlangen naar heelheid, toch meegenomen wordt door de collectieve mentaliteit van worden, maken en bereiken, die in de wereld om je heen zo heersend aanwezig is. Voor je verlangen naar contact met je wezen, biedt die eenzijdige doelgerichte oriëntatie niet genoeg ruimte. Mag er daarom, ook via deze yoga-begeleiding, weer oprecht ingegaan worden op het verlangen naar essentie en wie weet komen ze daardoor samen om, in yoga, aan elkaar dienstbaar te zijn.
Yoga als leefwijze
Yoga is dan ook een leefwijze, een wens om te leven vanuit de verbondenheid met het inhoudelijke en wezenlijke in je. Alle aspecten van het leven worden daarin sensitief doorvoeld, zodat duidelijk wordt in welke mate de verbinding met het essentiële op dat moment een rol mag spelen in je voelen, denken en handelen. Hierdoor ontwikkelt zich een verfijnd onderscheidingsvermogen, waar begrip, compassie en een wijze mildheid uit voortkomen.
Vanuit zo’n leefwijze wordt alles wat je beleeft, gezien als een ontmoeting, als een partner, zodat je er mee in relatie gaat. Je geeft dat wat je beleeft steeds de ruimte om vrij zichzelf te zijn en zichzelf te laten zien en kennen. Je merkt dan hoe je op deze ‘ander’ reageert en deze bereidheid tot reflectie opent je voor wat je drijft, inspireert en stimuleert om zo te leven zoals je doet. Hierdoor ontwikkelt zich een diep inzicht in je achterliggende gewoonten, behoeften en geconditioneerdheid, waar respect, diepgang en realisme uit voortkomen.
Je wordt je door zo’n sensitieve relationele omgangswijze steeds genuanceerder bewust van jezelf als middelpunt. Zonder jouw aanwezigheid zou immers niets ervaarbaar en te ontmoeten zijn. De gehele schepping, wereld en beleving zijn er alleen omdat jij er bent, omdat jij mens bent en omdat jij een bewustzijn hebt. Hierdoor ontwikkelt zich een gevoel van spirituele aanwezigheid, waar meditatie en innerlijke vrede en waardigheid uit voortkomen.
Dankbaarheid
Omdat het lichaam je steeds via sensaties op de hoogte brengt van wat er in je gebeurt, is het een uitgesproken en dienstbaar oriëntatiegebied om alle ontmoetingen waar je mee in contact komt met dankbaarheid aan te nemen. Met dankbaarheid, omdat die je de rust en vrijheid geeft die een ontmoeting nodig heeft om echt verstaan te worden. Als je alles wat je ontmoet via interpretaties zou beoordelen, vallen er meteen al heel veel ontmoetingen buiten je bereik door alle afwijzingen. Dankbaarheid is een positieve en respectvolle levensattitude, want je opent daarmee je hart, je heet datgene welkom en je voelt dat je iets gegeven is. Dankbaarheid is een kwaliteit die, juist door zo’n levenshouding als yoga, steeds voller in je waar wordt en je gelukkiger maakt, want ze is een van de meest gelukkigmakende waarden voor de mens.
Dankbaarheid is net als andere ervaringen die je opdoet, alleen via je lichaam en haar meer of minder verfijnd ontwikkelde zintuigen te ervaren. Het lichaam is zo dicht bij jou, als het middelpunt dat alles ervaart, dat je er nauwelijks afstand van kunt nemen. Eigenlijk is het lichaam hetgeen wat het dichtste bij je is en niets en niemand komt dichter bij je als dit levende lichaam. De adem die je innerlijk masseert, het bloed dat overal door je heen stroomt en de zenuwenergieën die je overal hun sensitiviteit geven. Je lichaam is als een jas om je ziel, als een voedend bad waar je in rust, als een constante intimiteitsbeleving met jezelf. Daarom is yoga, verbondenheid met het wezenlijke, juist in relatie tot dit alles weergevende lichaam zo boeiend en intiem, kwaliteiten die voor een ware ontmoeting onontbeerlijk zijn. Hierdoor ontwikkelt zich een verfijndere vorm van energetisch en tantrisch bewustzijn, een uiterst verfijnd ervaren van de stromende levensenergieën binnen het volledig bewust ervaren van je aanwezigheid.
Het essentiële en veranderlijke
Natuurlijk is het lichaam vergankelijk en geen eeuwige bron van wezenlijkheid, maar wel een sprekende bron van hoe jij in relatie bent met de wezenlijkheid, die van het lichaam gebruik maakt om te kunnen bestaan in de ervaarbaarheid. Hoe anders zouden we wezenlijkheid of essentie kunnen leren kennen dan door het vrij te mogen ervaren in een wereld van dualiteit, van verschillen tussen wat het wel en niet is? Het is niet prettig te ervaren als het lichaam gebreken vertoont en hoe het aan verval onderhevig is. Dat is iets waar je niet aan ontkomt, maar het heeft een spirituele boodschap bij zich, want als het lichaam blijvend zou zijn, zou de mens zijn lichaam als wezenlijkheid interpreteren, waardoor hij niet meer tot de diepte van zijn essentie, ziel, wezen of zijn zou afdalen. Ook zouden we iets blijvends niet zozeer als een intimiteit ervaren, want intimiteit heeft altijd te maken met het vergankelijke, het veranderlijke, het levende, dus als het lichaam een vast en onveranderlijke stabiel gegeven zou zijn, zou die intimiteitsbeleving vervallen en dat zou ons er minder affectief naar toe laten zijn. Dit alles beseffend maakt de vergankelijkheid van het lichaam niet minder waar, maar kan je wel aanzetten om het onderscheid tussen wezenlijkheid en vergankelijkheid al vroeg te onderkennen en daardoor meer in yoga te leven, waardoor die feitelijkheid anders verloopt en anders door je ervaren zal worden. Het leven is immers zoals het is, maar door in yoga te leven verandert je oriëntering en daardoor beleef je alles anders, haal je er andere dingen uit en komt alles in een geheel ander licht te staan.
Door in yoga te leven, door in verbinding met je essentie te leven, heb je als het ware steeds een op het wezen van het leven en op jou, want jij bent ook levend leven, georiënteerde kompas bij je, in je. Yoga is het liefhebben van deze verbinding met het essentiële en wezenlijke in jou en het voelen van hoe je van daaruit met alles en het wezenlijke in alles verbonden bent. Yoga verzorgt deze verbinding, eerbiedigt de diepgang die daardoor vrij komt en heeft een helende, thuisbrengende waarde voor iedereen en alles wat zich een eenling, een wees, een verdwaalde of een zoekende voelt. Yoga verbindt mensen, het leven, alles weer met zijn oorsprong en laat je in het licht van deze oorsprongsenergie leven, in het licht van het zijn, in the light of being.